Król Polski Kazimierz III Wielki – Historia Polski

Kazimierz Wielki był królem Polski – który urodził się w roku 1310 i żył do 1370 (60 lat). Był to syn Władysława Łokietka (również króla Polski) i Jadwigi. Rządził krajem w latach 1333 – 1370 (przez 37 lat). Był już ostatnim przedstawicielem z dynastii Piastów na tronie Polskim. Jego następcą był mniej znany Ludwik Węgierski.

Jest to bez wątpienia jeden z najsłynniejszych i najlepiej rozpoznawalnych królów Polski, który zasłużył się silną i dość przemyślaną polityką zagraniczną. Także ten władca Polski, znacząco się przyczynił do rozwoju infrastruktury i gospodarki kraju.

Największe wyzwania polityczne Kazimierza Wielkiego

Już syn Kazimierza Wielkiego – Władysław Łokietek, dążył do złączenia Polski i jej zabezpieczenia od strony sąsiadów. W tamtych czasach, Polska była często napadana, przez państwa ościenne. Szczególnie narastało bardzo poważne zagrożenie, ze strony niemieckich Krzyżaków.

Kazimierz Wielki żył w latach, gdzie granice państwa były pod ciągłym zagrożeniem. Szczególnie problematyczna była, (jak zawsze na przestrzeni wieków) sytuacja z wrogo nastawionymi Niemcami oraz zakonem krzyżackim. Wrogi Polsce zakon krzyżacki – skupiał w swoich szeregach, przede wszystkim Niemców i ludzi im przychylnych. Przyjmował także chętnie do swojej służby kryminalistów i banitów. Dlatego ze strony ich pobożnych braci, nie można było oczekiwać żadnego miłosierdzia czy sprawiedliwości. Prędzej zdrady lub morderstwa w celu rabunkowym – ku chwale zakonu i wiary katolickiej.

Zakon krzyżacki pod płaszczem chrystianizacji i obrony krzyża, w rzeczywistości mordował i grabił dobra przygraniczne – szczególnie Polskie i Litewskie. Pomimo tego, że Polska była Katolicka. Krzyżakom obojętne było, czy mordują chrześcijan czy „pogan” – byle dało się coś zrabować i zająć nowy teren. Dlatego z historycznych źródeł wiemy, że posuwali się do każdej zdrady, spisków czy skrytobójstwa, jako standardu prowadzenia swojej polityki. Swoją drogą wprowadzanie wiary na siłę, za sprawą mordowania i piętnowania oraz niewoli – było akceptowalną formą przekonywania do swoich racji.

Polski monarcha dążył na różne sposoby, do ograniczenia lub pokonania Zakonu Krzyżackiego. Zarówno szukając sojuszników przeciwko Krzyżakom (szczególnie na Węgrzech), jak i starając się pozyskać osłonę papieską. Niestety Watykan, również słynął z dużej korupcji oraz stronniczości swoich sądów. Działania więc na polu stolicy apostolskiej, przynosiły mizerne skutki dla ochrony Polski. Niemcy i Zakon Krzyżacki – również hojnie opłacali Watykan, dla przychylności jego sądów.

Pomijając dość mądrą, aczkolwiek mocno impulsywną politykę – oraz zdecydowane działania które prowadził monarcha – można dowiedzieć się o nim, że był on dość hulaszczy. Szczególnie w stosunku do kobiet.

Król posiadał wiele nałożnic, sporo żon i jeszcze więcej kochanek. Był określany bigamistą nie bez powodu – w końcu miał dość luźne obyczaje i rozwlekłe stosunki płciowe (na szczęście tylko z kobietami). Warto jednak zauważyć, że w tamtych czasach – była to w zasadzie norma na dworach. Mowa tutaj oczywiście o rozwiązłości – jako standardzie życia pałacowego.

Ważniejsze reformy i wprowadzane zmiany

Wprowadził do kraju liczne reformy prawa, w tym prawa zwyczajowego. Rozwinięcie i zadbanie o skarbiec w tym reformę monetarną. Wprowadzenie jednolitej waluty jako srebrnego „grosza”. Rozwinął system celny, system sądowniczy. Wprowadził również szeroką i unowocześnioną dzielność budowniczą, w tym lokacje wielu nowych miejscowości. W początku jego panowania Polska liczyła około 100 miast. Ich liczba się podwoiła, za czasów panowania tego monarchy. Powstała także niezliczona ilość nowych lokalizacji wiejskich. Duży nacisk kładł na rozwijanie edukacji. Tak powstał między innymi pierwszy uniwersytet w Polsce ufundowany przez fundację monarchy – czyli Uniwersytet Jagielloński w 1364 roku.

Nasz film o Kazimierzu III Wielkim – dlaczego był Wielki. Luźna lekcja historii z ciekawostkami w pigułce.

Znane jest powiedzenie, że Kazimierz III Wielki „zastał Polskę drewnianą a zostawił murowaną„. Odnosi się to do powstanie nowy miast, które były budowane już według nowego wzorca. Stworzenia około 50 nowych murowanych zamków – szczególnie dziś znanych pod nazwą „Orle Gniazda”. Wcześniejsze warownie miały głównie wały ziemne i drewniane palisady. Dopiero za panowania tego króla, fortyfikacje stawały się nowoczesne – murowane. Otoczył także swoją decyzją około 30 miast murami obronnymi. Jednocześnie zreformował wojsko – dzięki temu zaczęło się liczyć jako potęga militarna Europy.

Za panowania tego monarchy Polska stała się wieloetniczna, z tolerancją na swobodę wyznania i pochodzenie. Wszyscy jednak musieli się liczyć z jednakowym prawem. Czas rządów tego króla, był okresem rozwoju i rozkwitu Polski prawie w każdej dziedzinie.

Jest to bez wątpienia jedna z bardziej barwnych i ciekawych postaci historycznych, o której pozostało dość sporo przekazów i informacji z jego życia. Bez wątpienia rządził Polską w bardzo trudnych czasach. Jego polityka skutecznie wzmacniała kraj od strony militarnej, oraz zabezpieczenia granic ościennych. Kazimierz III Wielki, wprowadził wiele niezbędnych unowocześnień do polityki, oraz sposobów organizacji samego Państwa. 

Król Polski Kazimierz Wielki III – jako ostatni władca z rodu Piastów, był bardzo dobrym władcą dla Polski. Zasłynął również, jako doskonały strateg oraz dyplomata. Jego silną wadą była niestety beztroska oraz chuć, czyli żądza do łajdaczenia się z różnymi pannicami. Trudno mu było zapanować nad rządzami do niewiast – przez co nieraz wpadał w problematyczne opresje.

Po za tym, że był bigamistą – bez wątpienia był również wielkim i nowoczesnym monarchą, jaki dał krajowi wiele dobrego. Wprowadził prawo dla wszystkich, a nie tylko biednych. Oraz wiele innych nowoczesnych rozwiązań ustrojowych – dość nowatorskich na tle całej Europy.

Zdecydowanie warto poznać go, także z trochę innej strony – niż mówią podręczniki szkolne. Warto także zobaczyć inne materiały o władcach Polski, oraz osobach które silnie odznaczyły się na kartach historii tego narodu. O tym królu można przeczytać znacznie więcej, także na stronie Wikipedii.

Takich postaci oraz tego kalibru jest więcej w historii Polski. Każda z nich wniosła coś innego, do naszej tożsamości narodowej. To wszystko odzwierciedla się nawet do dzisiaj, w formie obecnego Państwa. Przeszłość kształtowała także Polskę obecną. Dużym i pozytywnym jej wkładem, były bez wątpienia działania polityki tego króla –  także oddziałowujące na obecne Państwo Polskie.

Upamiętnienie monarchy

Istnieją liczne odwołania do tej postaci historycznej. Szczególnie w szeroko pojętej literaturze. Nakręcono także film w 1975 roku „Kazimierz Wielki„, oparty na jego historii – jednak nie jest to zbyt dobra produkcja. Wizerunek króla pojawiał się na licznych znaczkach pocztowych. Szczególnie warte uwagi są te z „Poczt królów i książąt Polskich„ z wizerunkiem omawianego króla, na znaczku za 60 groszy. Znaczki te miały nakład 1 miliona sztuk.

Wizerunek władcy był również na monetach i banknotach. Szczególnie rozpoznawalny, jest na banknocie 50 zł Narodowego Banku Polski. Obecny banknot 50 zł, posiada z jednej strony wizerunek Kazimierza III Wielkiego. Po jego prawej stronie znajduje się holograficzna litera K z koroną, pochodzi z monogramu królewskiego z drzwi katedry na Wawelu. Co więcej w tle tej litery, jest ornament gotycki. Natomiast na odwrocie banknotu, jest pieczęć władcy z orłem białym i insygniami królewskimi (berłem i jabłkiem). W tle widać panoramę Krakowa i Kazimierza. Jest to wizerunek z drzeworytu Hartmanna Schedla – podróżnika niemieckiego z XV wieku. Jak widać symbolika ma duże znaczenie, nie tylko w znanych obrazach ale i banknotach.

Istnieją także liczne monety z wizerunkiem władcy. Przykładem jest 100 złotych z 1987. Jest to moneta okolicznościowa wykonana ze złota i wydana przez NBP (2400 sztuk). Istnieją także jej odpowiedniki wykonane ze srebra oraz niklu. W przypadku monet „srebrnych” warto mieć na uwadze, że większość jest wykonana z niklu – mimo informacji o próbie rzekomego srebra. Pojawiły się też liczne monety okolicznościowe z wizerunkiem króla – szczególnie te, z rocznicami otwarcia Uniwersytety Jagiellońskiego. Oczywiście nie może zabraknąć monety Grosza Kazimierza Wielkiego. Zarówno tego oryginalnego jak i nowego, wydane przez NBP o nominale teoretycznym 20 zł wykonanego ze srebra. Wprowadzono go w 2015 roku w nakładzie 20000 sztuk.

Koniecznie trzeba wspomnieć o nominale 1000 zł z jego wizerunkiem – Pocztu Królów Polskich. Oraz innych „banknotach” tego typu. Warto mieć na uwadze, że są to jedynie papierki, bez żadnej wartości. Sztucznie się upodabniające do banknotów obiegowych i realnie kolekcjonerskich. Wydawane przez dowolnego producenta, którym nigdy nie jest NBP (Narodowy Bank Polski). Tutaj warto mieć się na baczności, aby nie nabywać bezwartościowych kolorowych papierków.

Król Kazimierz III Wielki – to była bez wątpienia postać warta uwagi. Dzięki niemu i jego polityce Polska zyskiwała na znaczeniu. Przechodziła też liczne (czasami chaotyczne) przemiany i unowocześnienia. Monarcha ten, wprowadzał Polskę na drogę rozwoju i dostosowania ogólnych standardów do krajów mocno rozwiniętych. Jego działania silnie wpłynęły na kierunki przyszłych losów Polski. Wiele z nich możemy obserwować (i zwiedzać) do dnia dzisiejszego.

Pomniki monarchy znajdują się w różnych częściach kraju. Najbardziej rozpoznawalny i okazały jest w Bydgoszczy. Ale również można znaleźć je w Bochni czy Niepołomicach.

Nagrobek Kazimierza III Wielkiego jest zlokalizowany w bazylice archikatedralnej świętego Stanisława i świętego Wacława na Wawelu w Krakowie. Jest to nagrobek gotycki z baldachimem. Król ten sam wybrał takie miejsce w 1359 roku. Nagrobek ten ma liczne zdobienia i treści symboliczne. Przede wszystkim odnoszące się do symboliki świeckiej. To także jest wymowne. Miejsce to także można zwiedzać. Zapraszamy do kolejnych tematów w serwisie oraz komentarzy.